Stand: 22.01.2021
Leder - handwerk
Lederbewerking is een van de oudste ambachten der mensheid.
  • Broek inkorten / omzomen
  • Ceintuur opmeten
  • Holnieten zetten
  • Machinenieten zetten
  • Knopnieten zetten
  • Lederbekleding van een stoelzitting
  • Werken met handwerktuig
  • Professioneel werken met machinale werktuigen
  • Opnietplaten aanbrengen
  • Leder verlijmen
    •
  • Leder verharden
  • Boekbinden met leder
  • Leder stempelen
  • Bouwtekening naairos
    •
    Lederbroek inkorten
    Vaak zijn lederbroeken wat langer dan nodig. Dat is bij de productie zo bedoeld. De broek kan je op jouw beenlengte aanpassen. Voor het bepalen van de juiste lengte draag je schoenen en kijk je wat de beste lengte is.
    Lijmen: Bij wat dunner leder mogelijk. De broek wordt wat langer (ca. 2-3 cm) dan de gewenste lengte afgeknipt en naar binnen gevouwen en gelijmd. Daarvoor kun je een contactlijm gebruiken zoals bijv. KÖVULFIX. Bij andere lijmen goed oppassen dat de verlijmde stukken soepel blijven, want het gaat tenslotte om een kledingsstuk.
    Afknippen:De broek kan passend afgeknipt worden (na een paar dagen dragen). Naaien of lijmen van de zoom is functioneel eigenlijk niet nodig omdat leder niet rafelt. In de regel is het voldoende om de losse draadjes van de naden na het afknippen met een aansteker te verhitten en gelijk op het leder te drukken en daardoor te fixeren. Geen zorg, leder brandt niet! Of je kan de naden fixeren door zelf de eindjes met de hand over te naaien.
    Ceintuur opmeten
    De exacte ceintuurlengte is gelijk aan de tailleomvang.
    Minimale lengte:Ceinturen worden ook zonder gaatjes geproduceerd, en zo ook door ons verkocht. Zo'n ceintuur is mogelijk als er geen speciaal beslag zoals een eindstuk aangebracht wordt. De ceinturen worden op klantwens individueel op maat gemaakt. Daarvoor is alleen nodig dat we de minimale lengte weten.
    De exacte ceintuurlengte:  Je meet vanuit de binnenkant van de gesp (daar waar de doorn op de gesp ligt) tot het meest gebruikte gaatje. Bij nieuwe ceinturen wordt daarvoor het middelste gaatje genomen.
    Holnieten zetten
    Holnieten kunnen zonder speciaal werktuig met een hamer gezet worden.
    De lengte van de holnieten moet minstens 2mm meer zijn dan de materiaaldikte; maar iets langer gaat in de regel ook goed.
    Holnieten bestaan altijd uit 2 delen, de kap en de niet, oftewel het boven- en het bodemdeel [OT en UT].
    Als voorbereiding op het vernieten wordt in het materiaal een gaatje gemaakt gelijk aan de dikte van de nietschacht. Het bodemdeel van de holniet wordt door het gaatje gestoken en de kap op het bodemdeel geklikt. Daarmee is een voorlopige verbinding gemaakt.
    Holnieten kunnen met een hamer op een vaste ondergrond samengeslagen worden. Het bodemdeel ligt daarbij op een solide ondergrond zoals bijv. een staalplaat, drievoet, aambeeld, bankschroef oa. Om krassen op de kap te vermijden laat de holniet zich ook vanaf het bodemdeel bekloppen. Een grote fout die vaak gemaatk wordt is dat er zachte materialen als ondergrond gebruikt worden zolas bijv. leder.

    Voor het professioneel verwerken wordt een spindelpers met daartoebehorende inzetstukken gebruikt. Als inzetstuk dient het eendelige bovenstempel en het schijf onderstempel, of ook de schijf voor boven en onder.

    zie ook:     Spindelmachine
    Machinenieten zetten
    Machinaal gezette nieten bestaan doorgaans uit maar 1 deel. In tegenstelling tot de handmatige te zetten nieten die een boven en bodemdeel hebben.
    De lengte van de machinenieten moet minstens 2mm meer zijn dan de materiaaldikte. De nieten hebben een hoge stabiliteit, zo dat ze bijvoorbeeld door meerdere lagen hard leder gedreven kunnen worden zonder vooraf gaatjes te ponsen.

    Voor het vernieten komt een     Spindelmachine (Spindelmachine) of een Voetpers evenals de passende Inzetstukken voor spindelmachine tot inzet. De inzetstukken passen precies voor de bedoelde nieten en bestaan uit een boven- en onderstempel.
    Knopnieten zetten
    Die Kugelschutznieten können sowohl einzeln in Handarbeit eingesetzt, wie auch maschinell mit der Drehspindel und entsprechenden Werkzeugeinsätzen verarbeitet werden.
    Als Vorraussetzung dient immer ein exaktes Anzeichnen (Zilverstift). Wenn z.B. eine Reihe Nieten angebracht werden soll dann zeichnet man zwei parallele Linien im Abstand der Breite der Niete bzw. der Krampen ( 15 oder 18 mm) vor. Auf diesen Linie werden dann die Punkte wo die Krampen durchstoßen sollen, exakt ausgemessen und vorgezeichnet.

    Bei Anbringung in Handarbeit müssen die Schlitze für die Krampen vorbereitet werden. Diese kann man mit einem kleinem Stechbeitel oder auch mit einem schmalen scharfen Schraubendreher durchstossen. Nach Einsatz der Niete biegt man dieKrampen mit einem entsprechendem Werkzeug (z.B. Holzstab oder Kombizange) nach innen um.

    Zur maschinellen Verarbeitung ist der entsprechender Werkzeugsatz bestehend aus magnetischem Oberstempel und Unterstempel Vorraussetzung. Ein Vorlochen ist hierzu nicht nötig. Die Nieten werden im einem Arbeitsgang eingesetzt.
    Lederbekleding van een stoelzitting
    Een stoelzitting kan zonder veel problemen zelf bekleed worden als de zitting uitneembaar is.
    Benodigdheden
    1.) Meubelleder, zo groot als de zitting plus minstens 10cm aan elke kant erbij.
    2.) Schuimrubber om op te vullen wordt vaak gebruikt, precies de grootte van de zitting, dikte ca. 2cm.
    3.) Tacker met nieten (degelijke uitvoering) of meubelnagels

    Voorbereiding
    1.) Zitting uit het frame nemen
    2.) Oude bekleding erafhalen, alle nieten en nagels met een tang verwijderen
    3.) Controleer de zitting op gebreken (kapotte veren, losse bandjes) en herstel zo nodig


    1.) Schuimrubber van boven op de oude vulling leggen
    2.) Meubelleder op maat knippen, denk aan de extra randruimte
    3.) Vastnieten: begin daarbij met in het middden van elke zijde een niet (of nagel) aan te brengen, zodat het leder al onder spanning komt te staan. Vervolgens werk je gelijkmmatig aan alle 4 de zijdes van het midden uit naar buiten toe met het nieten of nagelen.

    Versieren met meubelnagels
    De positie van de nagels exact markeren. Het beste is om de nagel met een spits tangetje aan de schacht vast te houden en dan met een kunststof hamer in te slaan.
    Werken met handwerktuig
    Om leder te bewerken heb je maar een paar goede werktuigen nodig
    Markeren
    Wij gebruiken voor donkere of lichte achtergrond een     Zilverstift, wiens markering zich probleemloos weer laat verwijderen.
    Het verwijderen kan met een gum of door simpelweg met de vinger te wrijven.

    snijden met een mes
    Belangrijk:  altijd van je af snijden!
    Geschikt voor het snijden is het Ledermes met verwisselbare mesjes van 0,4 mm dikte. Als alternatief kunt U een tapijtmes gebruiken: pas op dat het mesje goed vastzit. Voor het snijden genoeg nieuwe scherpe mesjes bij de hand houden.

    Gaatjes ponsen
    Voor het ponsen van gaatjes wordt een     Gaatjestang van goeie kwaliteit gebruikt. Als het gaatje een exacte grootte moet hebben, moet je er op letten dat het holpijpje met zijn buitenkant het leder iets naar buiten drukt. Voor het bepalen van de juiste maat holpijp kun je de maten eerst uitproberen op een reststuk leder. Om een gaatje te maken kun je eventueel ook een boormachine gebruiken, als bijvoorbeeld diep in een werkstuk een gat gemaakt moet worden.

    Nestelringen aanbrengen
    Het leder wordt voorzien van de juiste maat gaatjes. Nestelring (type 50) eordt in het gaatje geschoven en dan (met de brede rand naar onder) op het schijfinzetstuk van de     Ringwerkzeug. gelegd. Met de handslag met ring-inzetstuk en een hamer wordt de ring omgekruld (geflensd). Als versterking kan nog een revet (type 050) aan de onderkant gelegd worden.

    Verlijmen
    Leder wordt met contactlijm verlijmd. eer geschikt is bijv. KÖVULFIX .
    De te verlijmen oppervlaktes allebei met een kleine spatel (bijv. ijscostokje of lederrest) met lijm insmeren, dan een tijdje laten drogen en dan vast samendrukken.
    Voor kleine stukjes of zomen is ook een Pritt-roller met permanent lijmstrips heel geschikt.
    Naaien met naaiaal
    Gebruik bij voorkeur gewaxt garen.
    Professioneel werken met machinale werktuigen
    De belangrijkste gebruiksgrond voor machinale werktuigen is het vernieten en het inzetten van nestelringen en drukknopen.
    De spindelpers of voetpers is bruikbaar voor het inzetten van nieten, nestelringen en drukknopen, voor het ponsen van gaatjes en voor het platdrukken van leder. Voor elk specifiek gebruik heb je het daartoe passende inzetstukken nodig. Deze kunnen daarentegen universeel gebruikt owrden met spindlepers, voetpers, handslagset en voor verdere machinale verwerking. Het bovendeel (bovenstempel) heeft altijd een schroefdraad volgens de aangegeven norm en wordt van onder in de hefstang van de machine geschroeft. Het onderstempel heeft een schacht van 12 mm. De inzetstukken zijn van gehard staal gemaakt.
    Opnietplaten aanbrengen
    Lederbeslag wordt ter versiering aangebracht. Men onderscheidt 2 types: die met gaatjes om een niet door te voeren, en die met de niet er al in verwerkt.
    Opniet-ornamenten bestaan meestal uit massief drukgietmetaal. Aan de rugkant is een nietstift aanwezig.
    Voor de montage wordt op de juiste plek een gat geponst en de nietstift doorgestoken. Het ornament ligt dan vlak op het leder en de nietstift moet dan minstens 1 mm aan de rugzijde uit het leder steken. Op de stift wordt dan het bodemdeel gestoken en met een hamer vastgetikt. Als ondergrond voor het ornament kan men het beste een reststuk leder gebruiken.
    De maximale lederdikte is afhankelijk van de stiftlengte, de grens ligt bij zo'n 3 á 4 mm.
    Leder verlijmen
    Leder verlijmen is een algemeen gebruikte verbindingstechniek.
    Kövulfix
    De verlijmingen blijven elastisch en zijn waterbestendig, perfect voor bewegende delen zolas bijv. kleding.
    Buiten leder kunnen volgende materialen verlijmd worden: latex, vilt, kurk, karton, schuimrubber, metaalfolie, hout, fineer, kunststofplaten, e.a.

    Latexlijm
    Voor verbindingen die ook weer losgemaakt kunnen worden.

    Lijmroller
    Te prefereren methode voor het fixeren van kanten en randen, bijv. voordat men gaat nieten of naaien. De verlijming is definitief en zonder oplosmiddel.
    Buiten leder kunnen de volgende materialen verlijmd worden: ppier, karton, kunststof e.a.
    Leder verharden
    Leder kan door bepaalde technieken verhardt worden. Daarbij moet men in gedachte houden dat het hier om een organisch materiaal gaat. Zo kan elk stuk zich anders gedragen als het voorgaande, daarom moet je de ingezette procedure precies op het voorhanden zijnde leder aanpassen. In geval dat u niet meteen het gewenste resultaat bereikt, aat u niet ontmoedigen! Leder verharden is geen routinematige technologie.
    Deel I:  Koken of dompelen in water,
    zoals in de volgende punten beschreven. Het leder kan gevormd worden of over een voorgevormde mal grtokken worden. Men kan ook een pers met een positief- en negatiefvorm gebruiken. In deze positie wordt het gedroogd, zodat het hard wordt en de vorm behoudt. Het droogproces kan bespoedigd worden door warmtetoevoer [oven op 50°C, föhn of zonlicht].
    Wij adviseren u om met een lederrest een proef te doen om de juiste procedure uit de dokteren voor het door u gebruikte leder. Als nabehandeling van het gevormde en verharde leder kan een verf of vet gebruikt worden.

    Deel II:  Leder verharden met wax

    • E. Wax
      • Een andere mogelijkheid om te verharden is als u een reeds gevormd stuk in een oven van rond de 200°C plaatst. Daarna neemt u gesmolten wax (bijenwax is de traditionele methode, maar er is ook een goed resultaat mogelijk met kaarsenwax). Pas extra op met gesmolten wax: het is zeer brandgevaarlijk!!!
      Dan haalt u het werkstuk uit de oven en brengt de wax met een kwast aan, zodat het leder zich volzuigt met wax. Fahren Sie damit so lange fort bis sich das Leder abgekühlt hat, bzw. bis es keinen Wachs mehr aufsaugt. Sie können das Leder auch wieder erwärmen und mit dem Pinseln fortfahren, solange bis das Leder vollgesogen ist (ein guter Anhaltspunkt dazu wäre, dass es eine gleichmässige Farbe angenommen hat). Lassen Sie es dann abkühlen. Es ist extrem hart danach.
      ANMERKUNG: Wenn Sie das Leder, wie beschrieben, auf die oben erwähnte Temperatur erhitzen, besteht die Gefahr dass das Leders schrumpft und sich verhärtet.

    Teil III:  Weitere Techniken zum Härten von Leder

    Wegen der grossen Nachfrage hier im Anschluss eine weiterführende Diskussion:
    Boekbinden met leder
    Bücher mit Ledereinband werden gerne als Hochzeitbuch, Zauber- und Märchenbuch, als Tagebuch oder einfach für ein persönliches Geschenk verwendet.
    Als erstes planen wir die äussere Gestaltung. Sollen Gravuren oder Beschriftungen angebracht werden so ist ggf. sinnvoll dies vor dem Einbinden durchzuführen. Neben Prägetechniken und Punzierarbeiten (Schnitzereien) können auch Gravuren mit einem Gravurstift oder einer Minnischleifmaschine angebracht werden. Bei helleren Ledern kann auch ein Lötkolben eingesetzt werden.
    Das Leder muss vor der Verarbeitung nicht besonders aufgearbeitet werden, eher sollte man darauf achten, dass das eingestzte Leder sich von vorne herein für die entspr. Bearbeitung eignet.
    Das Buch wird aufgeklappt auf das Lederstück gelegt und die Ränder angezeichnet. Es wird ein entspr. Rand zum Umschlagen von einigen cm Breite mit eingeplant. An den Ecken wird das Leder schräg in 45°   Winkel eingeschnitten so dass es später beim umlegen bündig aneinander stösst. Der Einband wird mit dem Lederkleber auf das Buch aussen aufgeklebt. Dabei kann der Kleber mit einem kleinen Spachtel aus Pappe gut verstrichen werden. Hierbei bitte schnell arbeiten. Sie können Fläche auch abschnittweise verkleben. Die Ecken werden im Winkel von 90° eingeschnitten. Zuvor kann auf Wunsch noch ein Innenfutter in den vorderen und rückwärtigen Buchdeckel eingeklebt werden.
    Zum Einsatz von Metallbeschlägen muss ein Loch (ca. 3mm) an die entspr. Stelle angebracht werden. Sollten Sie dafür kein Spezialwerkzeug zu Verfügung haben, reicht auch eine Bohrmaschine. Die Beschläge werden dann von vorne eingesteckt und von hinten legen wir die Kappe auf. Die Kappen werden mit einem Hammer festgeschlagen, wobei der Lederbeschlag auf einer festen Unterlage liegt (Lederrest o.ä.).
    Leder stempelen
    Leder punzieren ist eine Technik, um dekorative Verzierungen auf reliefartige Weise ins Leder zu prägen.
    Beim Punzieren bringt man durch Vertiefungen in der Lederoberfläche an den gewünschten Stellen ein Muster in das Leder. Dafür verwendet man am Besten plantaardig gelooid leder Diese punzierten Muster können dann auch eingefärbt werden.

    Zum Punzieren wird benötigt:
    - das     Stempelgereedschap
    - ganz feste Unterlage
    - extra Punzierhammer, z.B. aus Holz
    - Wasserschüssel mit einem Schwamm

    Kleine Punzieranleitung:
    Die Rückseite des Leders wird mit dem nassen Schwamm angefeuchtet, die Feuchtigkeit soll dann durch das ganze Leder ziehen bis zur Vorderseite. Alle Punzierarbeiten werden auf der festen Unterlage/Arbeitsplatte durchgeführt. Den Holzhammer/Punzierhammer bitte fest in die Hand nehmen und kräftig auf die Punziereisen schlagen wobei das Motiv zum Leder zeigen sollte. So prägen Sie das Motiv in das feuchte Leder. Wenn nur ein Motiv verwendet wird, dann sollten Sie darauf achten, dass es gleichmäßig eingeprägt wird.

    Die fertig punzierten Gegenstände müssen dann trocknen. Anschliessend können Sie mit     Lederkleur bearbeitet werden.
    Bouwtekening naairos
    Het naairos dient om het met de hand te naaien werkstuk vast te houden.
    Deze bouwtekening is vriendelijkerwijze door een klant hier ter beschikking gesteld. Bouwtekening naairos

    Kommentar von Mike:
    Ich persönlich liebe das Stitching Jig mehr. Es hat die gleiche Wirkung wie ein Nähross. Sieht aus wie ein auf dem Kopf stehender großer Buchstabe 'T' und wird unter den Oberschenkeln beim draufsitzen festgehalten. Eine Flügelschraube dient dazu um das Holz zusammenzupressen und hält das Lederprojekt fest.
    D-2 staal (Duits materiaal nummer 1.2379)
    D2-staal is een eersteklas roestvrijstalen lemmet met behoud van lange randen en goede scherpte-eigenschappen.
    Het staal is roestvrij en heeft een zeer hoge Rockwell-hardheid. De retentie van de randen is zeer hoog voor roestvast staal en bovengemiddeld in vergelijking met andere roestvrij staalsoorten. Het bereikt een hardheid van maximaal 61 HRC. Het naslijpen is relatief eenvoudig en ook voor beginners met een beetje oefening mogelijk. Voor het slijpen, is het het beste om een ??diamantplaat of een keramische slijpsteen te gebruiken.

    Technische samenstelling van D2 staal:

    • Carbon: 1.4-1.6 %
    • Mangan: 0,6 %
    • Chrom: 11-13 %
    • Nickel: 0,3 %
    • Vanadium: 1,0 %
    • Molybdän: 0,7-1,2 %
    Verwerking: Stefan Giese

    zum Kopf / Inhalt
    Lederhaus Giese GmbH,   Sonnenwall 69,   47051 Duisburg,   Duitsland
    Tel. : +49 203 518860-0  |  E-Mail: info@Lederhaus.de  |  Internet: www.Lederhaus.de